Վահան Տերյանի պետական գործունեությունը կարելի է համարել 1917 թվականի հունվարը, եթե նկատի ունենանք Սուխումիի այսպես կոչված <<բունտը>> (<<Сухумская лавушка>>-ն), Տերյանի գլխավորած՝ հիվանդների հեղափոխության ելույթն այն հանգստավայրում ,որտեղ բուժվում էր:Սակայն այս ելույթի մանրամասները չեն արձանագրված,բայց հաստատված է, որ դա ուղղված է Ցարական կառավարության, թալանչիական պատերազմի դեմ:

Վահան Տերյանի պետական գործունեություններից՝

·         Տերյանի իրենց գյուղում եղած ժամանակ իմանալով հարևան գյուղի բնակիչների՝ փոկացիների հողային վեճին վերաբերվող գործի մասին,որը ցարական չինովնիկների կաշառկերության պատճառով իսպառ խճճված է լինում, իր վրա է վերցնում փոկացիների շահերի պաշտպանությունը:Ծանոթանալով գործին, նա ճառով հանդես է գալիս դատական նիստում, և գործն իր արդարացի ու  վերջնական վճիռն է ստանում:

·         Տերյանի համար բախտորոշ օր հանդիսացավ 1917 թվականի 3-ը (16-ը):Նա  գտնվում էր տասնյակ հազարավոր այն մարդկանց մեջ, որոնք այդ օրը հավաքվել էին Պետրոգրադի ֆինլանդական կայանում  և սպասում  էին ռուսական պրոլետարական  հաղափոխության կազմակերպիչ, բոլշևիկների առաջնորդ Լենինի գալստյանը:

·         Տերյանը Լենինին առաջին անգամ տեսավ զրահապատի վրա կանգնած, ռուսական պրոլետարիատին սոցիալիստական հեղափոխության  կոչ անելիս:Այդ կոչը հարյուր հազարավոր մարդկանց հետ ոգևորեց նաև պոետին, և նա ձայնեց <<երկիր դարավոր մշակների>>:Այդ կոչից հետո Տերյանը 1917 թվականի ապրիլին կոմունիստական պարտիայի շարքերն է ընդունվում :

·         1917 թվականի նոյեմբերի կեսերին՝ Ազգժողկոմատը Արևմտյան Հայաստանի հարցը Ժողկոմսովետի քննարկման նախապատրաստելու նպատակով հանձնարարում է Վահան Տերյանին գրել զեկուցագիր Արևմտյան Հայաստանի վիճակի մասին:

<<Թյուրքահայաստանի ճակատագրի խնդիրը եղել է Հայ կյանքի ամենասուր, ամենածանր և ամենացավոտ հարցը>>:Այս խոսքերով է սկսում <<Զեկուցագիր Թյուրքահայաստանի մասին>> պատմական փաստաթուղտը:1917 թվականկի դեկտեմբերի 29-ին Ժողկոմսովետը ընդունում է հատուկ դեկրետ <<Թյուրքահայաստանի մասին>>:

Օգտվել եմ՝

 Ս.Ալիխանյան  գրքից, Երևան, 1956թ.

Մշակեց՝ Կառլեն Առուստամյանը

Խորհրդատու՝ Մարգարիտ Սարգսյան